Taalontwikkeling bij jonge kinderen is heel belangrijk. Baby’s herkennen al snel de stem van ouders, reageren daarop en proberen zelf taal eigen te maken. Dat gebaren daarbij een aanvulling kunnen zijn, weet nog lang niet iedereen. Roelie van Son weet het wel en heeft zich gespecialiseerd in gebarentaal bij jonge kinderen om taalverwerving sneller te laten verlopen en nóg meer contact met een kind te kunnen maken.
Meer communicatie, minder frustratie
Roelie voltooide een opleiding Pedagogiek en liep daarvoor stage bij een kinderdagverblijf waar ze met gebarentaal werkten en de meerwaarde daarvan hadden ervaren. “Het was echt geen kinderdagverblijf voor dove of slechthorende kinderen, al zagen ze wel dat er een aantal kinderen moeite had met taalverwerving. Als ondersteuning voor deze kinderen besloten zij om gebarentaal toe te voegen aan hun communicatie. Ze zagen daarna de communicatie groeien en de frustratie - omdat kinderen zich niet begrepen voelden - afnemen. Ik werd erg enthousiast van deze methode en besloot er ooit iets mee te gaan doen. Wat precies wist ik toen nog niet”, aldus Roelie.
Twee talen
Tijdens de zwangerschap van haar eerste kindje, was het voor Roelie en haar man tijd om de methode op te pakken en eigen te maken. “We zijn cursussen gaan volgen want we besloten dat we deze vorm van extra communicatie aan ons kind aan wilden bieden. We zijn ongeveer vier maanden na de geboorte begonnen met de gebaren als aanvulling op het gesproken woord. We ‘vertalen’ niet alles maar de kernwoorden in onze zinnen vullen we aan met gebaren. Het wordt al snel gewoon dat je ‘twee talen’ gebruikt. Na een maand of tien zagen we bij onze zoon dat hij zelf ook de gebaren ging gebruiken, al sprak hij nog geen woord. We begrepen hem zonder woorden en dat was heel bijzonder.”
In woord en gebaar
Elke ouder herkent het: ‘Die die’ vergezelt met een vingerwijzen. Maar ‘die’ kan alles zijn. “Bij ons is dat nu al anders. Door de combinatie van het gebaar met een klank, begrijpen wij wat onze zoon bedoelt. Ik weet zeker dat hij al meer woorden kent dan een gemiddeld kind van zijn leeftijd. Natuurlijk is dat omdat we veel met hem communiceren maar de combinatie gesproken woord en gebaar, helpt hem enorm. Ik krijg regelmatig de vraag of hij slechthorend is maar als ik aan mensen uitleg dat dat niet zo is maar dat we het gebruiken als aanvulling op onze gesproken communicatie, is iedereen verbaasd en enthousiast.” De gebaren die Roelie aanleert, komen uit de Nederlandse gebarentaal. “Wat niet wil zeggen dat ik die taal vloeiend spreek (of eigenlijk gebaar) maar ik ken een heleboel woorden. Ik denk dat ik met een dove of slechthorende persoon redelijk zou kunnen communiceren. Misschien vergelijkbaar met ‘steenkolen-Engels’ maar toch.”
Opgenomen in cursusaanbod van Gastouderbureau Roodkapje
Toen de casemanager van Gastouderbureau Roodkapje tijdens een huisbezoek zag dat in het gastgezin met gebaren werd gesproken, zagen ze daarvan de meerwaarde. Roelie: “Niet geheel toevallig wordt onze zoon opgevangen in het gastoudergezin van mijn moeder. Zij is heel enthousiast over de methode en past die toe op ‘haar’ kinderen. Ze merkt dat de kinderen minder frustratie ervaren omdat ze ‘gehoord’ worden.” Roelie is inmiddels als deskundige begonnen met het aanbieden van cursussen en Roodkapje besloot om haar methode op te nemen in het aanbod voor ouders, zowel gast- als vraagouders. “Ouders mogen gebruik maken van het cursusaanbod en ik heb er zin in om zoveel mogelijk jonge en ervaren ouders deze taal te leren.”
Duim omhoog
De cursussen kunnen in groepsverband worden gevolgd of op individuele basis. “In principe werk ik vanuit Uden maar ik kan ook op locatie bij mensen thuis of bij een dagverblijf komen. Afhankelijk van de groep, bestaat de cursus uit twee of drie bijeenkomsten, waarbij tussen de bijeenkomsten veel in de praktijk wordt geoefend.” In het buitenland wordt de gebarenmethode al veel vaker gebruikt, in Nederland is deze redelijk nieuw. “Laat mij dan maar degene zijn die een lans breekt en deze manier van communicatie in het voetlicht zet. Wie eenmaal geproefd heeft van deze methode en ervaren heeft hoeveel de communicatie tussen (gast)ouder en kind verbetert, wil niets anders meer.” Om in gebarentaal te blijven: een duim omhoog voor Roelie en de gebarentaal die zij inzet om meer communicatie tot stand te brengen.